LIR JALMA DEUNGEUN

"Lir Jalma Deungeun" mangrupa istilah nu mindeng dianggo pikeun ngagambarkeun kaayaan dimana batur atawa jalma séjén ngarasa henteu akrab atawa jauh dina hiji kaayaan atawa lingkungan anyar. Sanajan maranéhna aya di tengah-tengah jalma nu loba, aya kénéh rasa kesepian jeung teu ngahiji. Ieu kaayaan mindeng karasa ku jalma anu ngalaman perobahan gedé dina hirupna, saperti pindah ka tempat anyar, asup ka komunitas anyar, atawa ngalaman parobahan dina ilu biung sosial. Rasa "lir jalma deungeun" ieu tiasa ngajadikeun jalma ngarasa teu aman, ragu, sareng hésé adaptasi dina lingkungan anyar. Mangsa sapertos kieu pentingna pikeun ngawangun rasa percaya diri, ngiringan diri dina aktivitas sosial, sarta usaha pikeun ngahontal kasalametan diri di lingkungan anyar.

Manusa hirup di dunya ieu kadangkala lir jalma deungeun, sanajan aya di tengah-tengah jalma loba. Sanajan sapopoé pasamoan jeung balaréa, sering kali aya rasa jempling dina jero hate, siga aya hiji jarak nu teu katingali tapi karasa. Dina kahirupan nu pinuh ku kasibukan, urusan dunya, jeung cita-cita pribadi, manusa sok mendakan momen dimana maranéhna ngarasa teu nyambung, jauh ti nu séjén, atawa malahan ti diri sorangan. Rasa ieu asalna tina pamahaman yén hirup téh ngan ukur mampir bari, dimana dunya téh lir tempat numpang, lain bumi anu sajati. Dina kahirupan saperti ieu, manusa sering kali mikirkeun naon maksud hirupna di dunya, naon nu jadi tujuan ahirna, sarta kumaha kedahna manusa tiasa ngalangkungan hirup nu sipatna samentara ieu kalawan bijaksana jeung hate nu tenang. Dawuhan Allah Ta’ala:

وَمَا هٰذِهِ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَآ اِلَّا لَهْوٌ وَّلَعِبٌۗ وَاِنَّ الدَّارَ الْاٰخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُۘ لَوْ كَانُوْا يَعْلَمُوْنَ.

Jeung taya lian ieu kahirupan dunya téh ngan kaheureuyan jeung kaulinan. Jeung saéstuna nagri ahérat téh kahirupan anu sabenerna, upama maranéhna nyarahoeun mah. (Qs. Al-Ankabut [29]: 64)

Kasauran al-Hafidz Ibnu Katsir patali ayat di luhur teh di antawisna:

" الْحَيَوَان " أَيْ الْحَيَاة الدَّائِمَة الْحَقّ الَّذِي لَا زَوَال لَهُ وَلَا اِنْقِضَاء بَلْ هِيَ مُسْتَمِرَّة أَبَد الْآبَاد وَقَوْله تَعَالَى " لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ " أَيْ لَآثَرُوا مَا يَبْقَى عَلَى مَا يَفْنَى.

'Al-hayawan' nyaéta hirup anu langgeng, anu saleresna, anu teu bakal sirna atawa leungit, tapi bakal langgeng salamina. Sareng dawuha Allah Ta'ala upama maranéhna nyarahoeun mah,' maksadna maranehna bakal leuwih milih naon anu langgeng tibatan naon anu bakal musnah." (Tafsir Ibnu Katsir, 10: 529)

Luyu sareng eta ayat, Rosululloh Saw. ngandika dina ieu hadis:

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِمَنْكِبِي فَقَالَ كُنْ فِي الدُّنْيَا كَأَنَّكَ غَرِيبٌ أَوْ عَابِرُ سَبِيلٍ. وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ يَقُولُ إِذَا أَمْسَيْتَ فَلَا تَنْتَظِرْ الصَّبَاحَ وَإِذَا أَصْبَحْتَ فَلَا تَنْتَظِرْ الْمَسَاءَ وَخُذْ مِنْ صِحَّتِكَ لِمَرَضِكَ وَمِنْ حَيَاتِكَ لِمَوْتِكَ.

Dina riwayat ti Abdullah bin Umar ra., anjeunna nyarioskeun, "Rasulullah saw. nyekel kana punduk abdi teras sasanggem, 'Hirup di dunya ieu sapertos anjeun téh jalma asing atanapi saurang musafir.' Salajengna, Abdullah bin Umar nyarios, 'Upami anjeun parantos peuting, ulah ngantosan isuk; sareng upami anjeun parantos isuk, ulah ngantosan sonten. Gunakeun kaséhatan anjeun pikeun nyiapkeun diri nalika anjeun kaserang panyakit, sareng gunakeun kahirupan anjeun pikeun nyiapkeun diri pikeun maot.'" (Hr. al-Bukhoriy, Shohih al-Bukhoriy: Bab Pangandika Nabi Saw., “Hirup di dunya ieu sapertos anjeun téh jalma asing atanapi saurang musafir”, no. 6416)

Al-Hafidz Ibnu Hajar nguningakeun hadis di luhur, di antawisna:

قَوْلُهُ (كَأَنَّكَ غَرِيبٌ) أَيْ لَا تَنْظُرْ إِلَى الدُّنْيَا عَلَى أَنَّهَا دَارُ مَقَامٍ، بَلْ دَارُ مُرُورٍ وَعُبُورٍ. وَالْمُرَادُ أَنْ يَجْعَلَ الْمُؤْمِنُ هَمَّهُ فِي الْآخِرَةِ، وَلَا يَرْكَنَ إِلَى الدُّنْيَا.

Kecapna (كَأَنَّكَ غَرِيبٌ) nyaéta ulah ningali dunya salaku tempat linggih anu permanén, tapi salaku tempat anu ngan diliwatan sareng dipanggihan samentawis. Maksadna nyaéta supados urang mukmin ngagantélkeun perhatosanana ka ahérat sareng henteu teuing kagoda ku dunya." (Ibnu Hajar al-Asqalaniy, Fath al-Bari syarah Shahih al-Bukhari, 11: 233)

Anapon Imam Al-‘Ainiy mah nguningakeun teh:

الدُّنْيَا دَارُ الْغُرْبَةِ وَالسَّفَرِ، فَلَا يَنْبَغِي لِلْمُؤْمِنِ أَنْ يَطْمَئِنَّ فِيهَا أَوْ يَتَّخِذَهَا مَوْطِنًا، بَلْ عَلَيْهِ أَنْ يَسْتَعِدَّ لِلْآخِرَةِ.

Dunya téh tempat asing jeung panyabaan, janten henteu pantes pikeun urang mukmin ngaraos tumaninah (tengtrem) di dinya atanapi ngajantenkeun dunya salaku tempat palinggihan permanén. Samulihna, urang mukmin kedah taki-taki pikeun aheratna. (al-‘Ainiy, Umdatul Qori syarah Shahih al-Bukhari, 22: 73)

Luyu sareng katerangan-katerangan di luhur, Alloh Ta’ala ngadawuh:

كُلُّ نَفْسٍ ذَاۤىِٕقَةُ الْمَوْتِۗ وَاِنَّمَا تُوَفَّوْنَ اُجُوْرَكُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۗ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَاُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۗ وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَآ اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُوْرِ.

Sakur anu nyawaan mah bakal ngalaman maot. Wawales ka maraneh ngan wungkul baris dicumponan dina poe kiamat. Ku sabab eta, sing saha anu disingkahkeun tina seuneu naraka sarta diasupkeun ka sawarga, eta teh jalma-jalma anu geus untung. Kahirupan dunya mah taya lian ngan kasenangan palsu. (Qs. Ali Imran [3]: 185)

Numawi jalma teh kabagi kana dua golongan, sakumaha dawuhan Alloh Ta’ala:

فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا وَما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ. وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النَّارِ.

Ti antara manusa aya nu ngado’a kieu: “Nun Gusti Pangeran abdi sadaya, mugi Gusti maparin ka abdi sadaya (kasenangan) di dunya”, nya manehna moal meunang bagean di aherat. Jeung aya deui ti antara maranehna anu ngado’a kieu: “Nun Gusti Pangeran abdi sadaya, mugi Gusti maparin kasaean di dunya sareng kasaean di aherat, sareng mugi Gusti ngajaring abdi sadaya tina siksaan seuneu naraka.” (Qs. Al-Baqarah [2]: 200-201)

Jalaran kitu, Rosululloh Saw. maparin nasehat:

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لِرَجُلٍ وَهُوَ يَعِظُهُ: اغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ، شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ، وَصِحَّتَكَ قَبْلَ سَقَمِكَ، وَغِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ، وَفَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ، وَحَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ.

Ti ‘Abdulloh bin ‘Abbas ra., ti Nabi Saw. ngandika ka saurang pameget nalika anjeunna Saw. nganasehatan: “Mangfaatkeun lima perkara sateuacan lima perkara anu sanés, nyaéta: anom anjeun sateuacan sepuh, kaséhatan anjeun sateuacan kasakit, kabeungharan anjeun sateuacan kamiskinan, kanyalséan anjeun sateuacan kasibukan, sareng kahirupan anjeun sateuacan maot." (Hr. Ahmad: 13459, at-Tirmidzi: 2346, kalih Ibnu Majah: 4217)

Antukna, kabagjaan pikeun jalma-jalma anu ariman nalika ngadawamkeun amal sholehna, sakumaha hadis:

عَنْ أَبِي مُوْسَى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا مَرِضَ الْعَبْدُ أَوْ سَافَرَ كُتِبَ لَهُ مَا كَانَ يَعْمَلُ صَحِيحًا مُقِيمًا.

Ti Abu Musa ra., anjeunna sasanggem: Rasulullah Saw. ngandika: 'Upami hamba Allah kaserang panyakit atanapi keur dina panyabaan, Allah bakal nyatetkeun amal-amal anu dilaksanakeun nalika séhat bari cicing mukim.' (Hr. al-Bukhari, Shahih al-Bukhari, 2996; Muslim, Shahih Muslim, 2571)

Malihan mah dugikeun ka janten pamupus mangpirang-pirang dosa, buah tina hirup lir jalma deungeun. Rosululloh Saw. ngandika:

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ وَعَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ وَلَا وَصَبٍ وَلَا هَمٍّ وَلَا حُزْنٍ وَلَا أَذًى وَلَا غَمٍّ حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا إِلَّا كَفَّرَ اللَّهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ.

Ti Abu Sa'id Al-Khudri sareng ti Abu Hurairah ra., yén Rasulullah Saw. ngadawuh: "Henteu aya musibah anu nimpah ka hiji Muslim, boh kacapé, kasusah, kahariwang, kasedihan, ka teu raos, atanapi kahalangan, sanaos mung wungkul seumat anu nyeureud, iwal Allah baris mupus dosa-dosana ngalangkungan éta musibah." (Hr. al-Bukhari, Shahih al-Bukhari, 5641)

Wallahu A’lam, Abu Akyas. 

Post a Comment

Terima kasih telah berkomentar, kritik dan saran yang membangun sangatlah diharapkan

Lebih baru Lebih lama